Ισορροπημένη διατροφή αλόγου – Θεμέλια, ποσότητες & σωστό πρόγραμμα
Η βάση είναι η ποιοτική χορτονομή, το άφθονο νερό και το απλό αλάτι. Οι συμπυκνωμένες τροφές μπαίνουν όταν χρειάζονται (εργασία, ηλικία, βάρος) και πάντα σε μικρά, συχνά γεύματα με σταδιακές αλλαγές.
Βάση: ποιοτικός σανός/βόσκηση 1.5–2% του σωματικού βάρους/ημέρα σε ξηρά ουσία (DM). Νερό καθαρό πάντα διαθέσιμο, αλάτι ελεύθερα (π.χ. λίθος). Συμπυκνώματα μόνο αν δεν καλύπτονται οι ανάγκες από τη χορτονομή (εργασία, ανάπτυξη, ηλικία). Πρόγραμμα: μικρά/συχνά γεύματα, όχι απότομες αλλαγές (σταδιακά σε 7–14 ημέρες). Έλεγχος: σκορ σωματικής κατάστασης (BCS), κοπράνα, ενέργεια. Κόκκινες σημαίες: φουσκώματα/κολικοί, απότομη απώλεια/αύξηση βάρους, χωλότητα/λαμινίτιδα → κτηνίατρος/διατροφολόγος.
Σχετικά άρθρα: Καθημερινή μέριμνα αλόγου · Ζέστη & καλοκαιρινή ασφάλεια (προσαρμογές νερού/αλάτων) · Προετοιμασία για κτηνίατρο (check-up/αιματολογικός έλεγχος)
Θεμέλια ισορροπημένης διατροφής
- Χορτονομή (σανός/βόσκηση) = κύρια πηγή ενέργειας/ινών για υγιές πεπτικό (συνεχής κινητικότητα εντέρου).
- Νερό καθαρό, άφθονο, δροσερό· καθάρισε ποτίστρες καθημερινά.
- Αλάτι/ηλεκτρολύτες: λίθος αλατιού πάντα διαθέσιμος· σε ζέστη/ιδρώτα πρόσθετοι ηλεκτρολύτες όπου χρειάζεται.
- Ισορροπία βιταμινών/μετάλλων: αν η χορτονομή δεν καλύπτει, χρησιμοποίησε balancer/πολυβιταμινούχο.
Πόση ποσότητα; Υπολογισμοί & παραδείγματα
- Χορτονομή: 1.5–2% BW/ημέρα σε ξηρά ουσία. Παράδειγμα: άλογο 500 kg → 7.5–10 kg DM/ημέρα (περίπου 9–12 kg σανός ανάλογα με υγρασία).
- Γεύματα: μοίρασε σε 2–4 σημεία/ημέρα ή με δίχτυ αργής κατανάλωσης.
- Νερό: 25–45+ λίτρα/ημέρα (↑ σε ζέστη/θηλασμό/εργασία).
- Χρησιμοποίησε body condition score (BCS) για ρύθμιση ποσοτήτων ανάλογα με το λίπος/μυϊκή κατάσταση.
Ποιότητα σανού & αποθήκευση
- Οσμή/όψη: πράσινος, καθαρός, χωρίς σκόνη/μούχλα, με ποικιλία φύλλων (όχι μόνο χονδρο-στελέχη).
- Τύποι: γρασιδο-σανός για συντήρηση· πιο «πλούσιος» (π.χ. ψυχανθή) για αυξημένες ανάγκες — με μέτρο.
- Αποθήκευση: στεγνά, αεριζόμενα, υπερυψωμένα από το έδαφος· 1η ύλη παλαιότερη μπροστά (FIFO).
Συμπυκνώματα: πότε & πόσο
- Πότε; όταν η χορτονομή δεν επαρκεί (έντονη εργασία, ανάπτυξη/θηλασμός, χαμηλό βάρος, ειδικές ανάγκες).
- Πόσο; μικρές μερίδες· γενικός κανόνας όχι μεγάλες ποσότητες αμύλου ανά γεύμα. Προτίμησε υψηλής ποιότητας μίγματα/μπρουκέτες.
- Ισορροπιστής (balancer) για βιταμίνες/μέταλλα όταν δεν χρειάζονται επιπλέον θερμίδες.
- Σταδιακά κάθε αλλαγή σε 7–14 ημέρες για αποφυγή κολικών/δυσπεψίας.
Ειδικές ανάγκες (πουλάρια, ηλικιωμένα, παχύσαρκα)
- Πουλάρια/αναπτυσσόμενα: σωστή πρωτεΐνη, ιχνοστοιχεία & ασβέστιο/φώσφορο· συχνά χρειάζεται balancer/ειδική τροφή.
- Ηλικιωμένα: εύπεπτη χορτονομή, χόππερ/μουσκεμένος σανός αν υπάρχουν οδοντικά θέματα, πιθανή προσθήκη ελαίου για θερμίδες.
- Παχύσαρκα/λαμινιτιδικά: σανός χαμηλότερων σακχάρων (ενυδάτωση/στράγγισμα πριν τη χορήγηση), αποφυγή πλούσιων βοσκοτόπων, έλεγχος βάρους.
Πρόγραμμα σίτισης & αλλαγές διατροφής
- Σταθερότητα ωραρίων· στοχεύεις σε «λίγο & συχνά» για συνεχή μάσηση/σάλιο (προστασία στομάχου).
- Αλλαγές (σανός/τροφή) σταδιακά σε 7–14 ημέρες.
- Καλοκαίρι: ↑ πρόσληψη νερού/ηλεκτρολυτών, σκιά· δες και tips ζέστης.
- Παρακολούθηση: βάρος/BCS ανά 2–4 εβδομάδες, κοπράνα, διάθεση/απόδοση.
Συχνά λάθη & κόκκινες σημαίες
- Πολύ «συμπυκνωμένο» – λίγη χορτονομή → κίνδυνος κολικών/ελκών.
- Απότομες αλλαγές τροφής/σανού.
- Ύποπτος σανός (σκόνη/μούχλα) → αναπνευστικά/πεπτικά.
- Σημάδια συναγερμού: ανορεξία, κοιλιακός πόνος/κυλίσματα, υδαρή ή πολύ ξηρά κοπράνα, απότομη αλλαγή βάρους → κτηνίατρος.
- Myth: «Κάθε άλογο χρειάζεται καθημερινά δημητριακά.»
Fact: Πολλά άλογα συντήρησης καλύπτονται πλήρως με ποιοτική χορτονομή + αλάτι/βιταμινούχα. - Myth: «Όσο περισσότερο τρώει, τόσο καλύτερη απόδοση.»
Fact: Σημασία έχει η ποιότητα/ισορροπία και το σωστό πρόγραμμα, όχι η ποσότητα. - Myth: «Οι αλλαγές τροφής γίνονται άμεσα χωρίς πρόβλημα.»
Fact: Θέλουν πάντα σταδιακή μετάβαση 7–14 ημερών.
FAQ
Πώς υπολογίζω γρήγορα τη χορτονομή;
Διπλασίασε το 1.5–2% του σωματικού βάρους σε ξηρά ουσία. Για 500 kg στόχευσε σε ~9–12 kg σανό/ημέρα (ανάλογα με την υγρασία του σανού).
Χρειάζεται πάντα συμπυκνώματα;
Όχι. Αν η χορτονομή καλύπτει ενέργεια/βάρος και έχεις ισορροπιστή για βιταμίνες/μέταλλα, συνήθως δεν χρειάζονται επιπλέον «δημητριακά».
Πώς αλλάζω τροφή/σανό με ασφάλεια;
Ανέβασε το νέο και κατέβασε το παλιό σταδιακά μέσα σε 7–14 ημέρες, παρακολουθώντας κοπράνα/όρεξη/διάθεση.
Τι κάνω σε καύσωνα ή έντονη εργασία;
Πρόσφερε άφθονο δροσερό νερό, αλάτι/ηλεκτρολύτες, σκιά· προσαρμόζεις ποσότητες και ώρες σίτισης. Δες και οδηγούς για ζέστη/διακοπές.
