Κολικός στο άλογο – Συμπτώματα, άμεσες ενέργειες & πρόληψη
Ο κολικός είναι σύμπτωμα πόνου στο πεπτικό και κυμαίνεται από ήπιος σπασμός μέχρι επείγουσα κατάσταση. Μάθε να αναγνωρίζεις έγκαιρα τα σημάδια, τι κάνεις στα πρώτα λεπτά και πώς μειώνεις τον κίνδυνο με σωστή ρουτίνα/διατροφή.
Σημάδια: ανησυχία, κοιτάει/δαγκώνει τα πλευρά, χτυπάει το έδαφος, ξάπλωμα–σήκωμα, κυλιέται επίμονα, μειωμένα κόπρανα, φούσκωμα, ιδρώτας. Άμεσα: κάλεσε κτηνίατρο. Αφαίρεσε τροφή (σανό/συμπυκνώματα), δώσε πρόσβαση σε νερό. Περπάτημα ήπιο 5–10′ μπορεί να βοηθήσει αέρια, χωρίς εξάντληση· σταμάτα αν ο πόνος επιδεινώνεται. Μην χορηγείς φάρμακα/λάδια χωρίς οδηγία· μπορεί να καλύψουν συμπτώματα. Ασφάλεια: απομάκρυνε από σκληρές επιφάνειες/εμπόδια, μην παλεύεις για να αποτρέψεις κύλισμα αν είναι επικίνδυνο.
Σχετικά άρθρα: Καθημερινή μέριμνα αλόγου · Ισορροπημένη διατροφή αλόγου
Συμπτώματα & τι σημαίνουν
- Ήπιος πόνος: ανησυχία, ξάπλωμα/σήκωμα, βλέμμα στα πλευρά, μειωμένη όρεξη/κόπρανα.
- Μεγαλύτερη ένταση: έντονο κύλισμα, ιδρώτας, φουσκωμένη κοιλιά, ταχεία αναπνοή.
- Άλλα σημεία: μειωμένοι/απόντες ήχοι εντέρου, ξηρά κόπρανα ή διάρροια, ροζ→λευκά ούλα (ωχρότητα).
Πρώτες ενέργειες μέχρι να έρθει ο/η κτηνίατρος
- Επικοινωνία: περιέγραψε ακριβή συμπτώματα/διάρκεια και σημείωσε ζωτικές ενδείξεις (βλ. παρακάτω).
- Αφαίρεσε τροφή (σανό/συμπυκνώματα). Νερό διαθέσιμο σε καθαρό κουβά.
- Περπάτημα ήπιο 5–10′ ανά 20–30′ αν το δέχεται· σταμάτα αν επιδεινώνεται.
- Ασφάλεια: κράτα το άλογο σε επίπεδο χώρο, μακριά από τοίχους/πόρτες/σίδερα.
- Μην χορηγείς παυσίπονα/λάδια/καθαρτικά χωρίς οδηγία κτηνίατρου.
Ζωτικές ενδείξεις: πώς τις μετράς
- Θερμοκρασία: ~37.2–38.6°C (ορθική).
- Σφύξεις (HR): ~28–44 bpm σε ηρεμία· >60 = συναγερμός.
- Αναπνοές (RR): ~8–16/min.
- Ούλα/επαναπλήρωση τριχοειδών (CRT): ροζ, CRT <2″. Ωχρά/σκούρα = πρόβλημα.
- Άκου ήχους εντέρου σε 4 «τεταρτημόρια» της κοιλιάς – η απουσία ήχων είναι ανησυχητική.
Πότε είναι επείγον
- Πόνος που δεν υποχωρεί ή επιστρέφει αμέσως μετά το περπάτημα.
- Υψηλοί σφύξεις (>60 bpm), βαριά αναπνοή, κατάρρευση.
- Καμία αφόδευση για ώρες ή αιματηρή διάρροια.
- Τραύμα, πρόσφατη αλλαγή τροφής ή κατανάλωση μεγάλης ποσότητας δημητριακών.
Μεταφορά σε κλινική: tips
- Σε υπόνοια χειρουργικού κολικού, ο/η κτηνίατρος θα κατευθύνει για άμεση μεταφορά.
- Χωρίς τροφή, νερό σε μικρή ποσότητα. Ήρεμη φόρτωση, επένδυση με άχυρο/λάστιχο για ασφάλεια.
- Έγγραφα/ιστορικό, δείγμα κοπράνων αν είναι δυνατό.
Πρόληψη μέσω ρουτίνας & διατροφής
- Χορτονομή πρώτα· μικρά και συχνά γεύματα, χωρίς απότομες αλλαγές (7–14 ημέρες).
- Καθαρό νερό & αλάτι πάντα διαθέσιμα. Κίνηση/βόσκηση καθημερινά.
- Οδοντιατρικός έλεγχος, αποπαρασίτωση βάσει προγράμματος.
- Ποιότητα σανού (χωρίς σκόνη/μούχλα) και σωστή αποθήκευση.
- Αποφυγή άγχους, απότομης αύξησης άσκησης και πρόσβασης σε κόκκους χωρίς μέτρο.
- Δες σχετικά: ισορροπημένη διατροφή & καθημερινή μέριμνα.
- Myth: «Το κύλισμα προκαλεί αναστροφή εντέρου.»
Fact: Το έντονο κύλισμα είναι σημείο πόνου, όχι αιτία. Προέχει να μην τραυματιστεί· ήπιο περπάτημα βοηθά, χωρίς πάλη/εξάντληση. - Myth: «Δώσε λάδι/καθαρτικό και θα περάσει.»
Fact: Επικίνδυνο χωρίς διάγνωση· μπορεί να καθυστερήσει κρίσιμη θεραπεία. - Myth: «Ένα παυσίπονο πάντα επιτρέπεται.»
Fact: Μπορεί να σκεπάσει συμπτώματα και να δυσκολέψει την αξιολόγηση· χορήγηση μόνο με οδηγία κτηνίατρου.
FAQ
Να τον/την αφήσω να κυλιέται;
Αν είναι ήπιος ο πόνος, ήπιο περπάτημα σε ασφαλή χώρο βοηθά. Αν «παλεύει» να κυλιστεί βίαια, προέχει η ασφάλεια — μην ρισκάρεις τραυματισμό· περίμενε τον/την κτηνίατρο.
Να του δώσω νερό;
Βγάλε την τροφή, αλλά άφησε πρόσβαση σε καθαρό νερό. Μην αναγκάζεις να πιει μεγάλες ποσότητες μαζεμένες.
Μπορώ να δώσω παυσίπονο που έχω;
Μόνο με τηλεφωνική οδηγία κτηνίατρου. Η λάθος δόση/χρόνος μπορεί να κρύψει σοβαρό πρόβλημα ή να έχει παρενέργειες.
Πώς μειώνω τις υποτροπές;
Σταθερή ρουτίνα, ποιοτική χορτονομή, αποφυγή απότομων αλλαγών, καθημερινή κίνηση, σωστή οδοντιατρική φροντίδα/αποπαρασίτωση και επαρκές νερό/αλάτι.
